Desenvolvemento de competencias comunicativas. Reflexión grupal módulo 2.

A incorporación ao mercado laboral faise cada vez mais complicado nos nosos días, sobre todo si falamos de colectivos desfavorecidos, con escasa cualificación, exclusión social, inmigrantes e tamén incluir aqueles que carecen de redes sociais, que no teñan información ou non sepan onde encontrala o como obtela.

Unha das habilidades mais importante que ten que ter  un orientador laboral e a COMUNICACIÓN, saber escoitar, e saber poñerse no lugar do  orientado, coñecer as mensaxes que  se transmiten nunha entrevista ou sesión grupal (mensaxes tanto verbais como non verbais. A través da comunicación se obtén e se transmite información tanto positiva como negativa.

A linguaxe verbal, a importancia das palabras

A maior parte do noso tempo o ocupamos facendo actividades que requiren usar a lenguaxe oral, sen embargo, non sempre sabemos emplear este tempo, falando as cousas correctamente.

Polo xeral as verbas que falamos normalmente van acompañadas de emocións e sentemento, nosas verbas poden ter efectos negativos ou positivos dependendo da nosa intencionalidad. As palabras abren e cerran caixons emocionais.

NA VIDA SON  TAN IMPORTANTES AS TÚAS PALABRAS COMO A FORMA NAS QUE AS DIS.

O 55% do que transmitimos o facemos coa linguaxe non verbal,as posturas os acenos constitúen mensaxes.

A comunicación do orientador debe ser interpersonal e non cair nas barreiras da comunicación

O ambiente  debe ser positivo, debe haber coherencia da mensaxe e o seu obxectivo debe ser a escoita comprensiva e reformulación, o poder das preguntas e un FEEDBACK eficaz.

Para conseguir este obxectivo o orientador debe ser oidor, mediador, embaixador, investigador, informador, lider, evaluador,formador,asesor,  terapeuta etc.

GRAN OBXECTIVO E DIFÍCIL DE CONSEGUIR.

Unha das competencias máis importantes que debe ter o orientador/a laboral no desenvolvemento do seu traballo son as habilidades comunicativas:

• Habilidades verbais: son aquelas ferramentas nas que se utiliza a palabra para facilitar o proceso de comunicación. Pódense distinguir as habilidades centradas nos usuarios/as e as dirixidas a influir. Entre as primeiras destacamos as preguntas abertas e pechadas, o prarafraseo, o resumo ou reflexo de sentimentos, a ampliación...Entre as segundas destacamos as redefinicións, a clarificación, o resumo directivo e as habilidades para identificar, localizar, ampliar, informar, confrontar, facilitar, interpretar, compartir a propia experiencia, analizar, dirixir…

• Habilidades non verbais: son recursos empregados polo orientador/a que non están baseados na palabra, senón apoiados no contacto visual (os silencios, os xestos de asentimento coa cabeza, expresións faciais, posicións do corpo, movemento das mans e aproveitamento da situación espacial).

La ventana de Joharí

La Ventana de Johari é unha ferramenta de psicoloxía cognitiva creada para ilustrar os procesos de interacción humana. Este modelo se utiliza en grupos de autoaxuda e en exercicios de dinámicas. Intenta explicar o fluxo da información dende dous puntos de vista, a exposición e a realimentación, de esta forma  se pode apreciar a existencia de dous fontes: os «outros», e  «eu».

Este modelo básase en 4 areas

• Area libre: o que sei respecto de mín.
• Area cega: o que descoñezo respecto de min.
• Area oculta: o que os demáis saben respecto de min.
• Area descoñecida: o que os demais descoñecen acerca de min.

Este método pódese empregar como ferramenta para a búsqueda de emprego para o autocoñecemento, e saber cómo se nos ve dende fora, algunha pregunta de entrevista de traballo pode ir orientada a se recoñecemos os nosos defectos ou virtudes, a cómo creemos que nos ven os demáis….

Video explicativo: Ventana de Johari

Segundo James Waldroop, director do programa de Desenvolvemento Profesional da Harvard Business School: "O segredo de manexar xente é conseguir que algo se faga. Esta tarefa vincúlase estreitamente coa misión da organización, e para levala a cabo hai que axustarse a operacións tácticas específicas. Cando manexo xente teño dous focos: miro, dende atrás, o traballo que está facendo unha persona, e despois miro á persona. Cando fago coaching, concéntrome na persoa."

Fragmento de “En busca de la Felicidad” na que unhas cantas palabras nos deixan unha gran ensinanza... Xamais permita que alguén che diga que non podes facer algo... se tes un soño tes que protexelo. Se queres algo vai a por elo e punto.

Coaching “é un método, por tanto, que consiste en dirixir, instruir e entrenar a unha persoa ou a un grupo delas, co obxectivo de conseguir algunha meta ou de desenvolver habilidades específicas”.

É a forma na que alguén axuda a outra persona a que sexa capaz de conseguir os seus propios resultados.

Dalgunha forma, podemos dicir, que un/ha orientador/a laboral ten que ser en certo modo un coach, dominando o uso da palabra e motivando ao usuario, practicando a escoita activa e a reformulación, facilitando cambios de conducta, estando centrado/a nos resultados, baseándose no principio de realidade, tendo capacidade asertiva, traballando con intelixencia e comunicándose con forza e elegancia.

O segredo está na actitude, a habilidade e o coñecemento.

Se somos conscientes de como nos comunicamos cos demais poderemos mellorar aqueles aspectos nos que fallamos máis, como o noso tono de voz, as palabras que empregamos, os nervios ó falar en público, etc. Tamén debemos ser conscientes do outro, a outra persona, e o que nos quere trasmitir.

O 70% dos erros na comunicación son por mala interpretación da mensaxe. E, a veces, esa mala interpretación ven porque non estamos atentos ou porque temos ideas preconcebidas.

Unha comunicación eficaz é unha base clave para relacionarnos e ser máis eficaces no noso obxectivo de alcanzar o éxito.

Desenvolvemento das competencias comunicativas

As habilidades e competencias comunicativas son unha ferramenta fundamental no noso traballo como profesionais da orientación laboral.

Tendo en conta que traballamos cun grupo heteroxéneo de persoas, que chegan a nós con circunstancias converxentes nalgúns puntos pero con importantes circunstancias diferenciadoras, debemos ser quen de poder atender as súas necesidades do xeito máis eficaz posible.

Para elo, é primordial nun primeiro momento realizar unha escoita activa, aspecto fundamental do que moitas veces, pola inercia do noso traballo, deixamos nun segundo plano.

É fundamental empatizar coa persoa, entender as súas circunstancias particulares, non emitindo para elo xuízos de valor.

Só así seremos quen de poder establecer unha comunicacion eficaz, que nos permita elaborar a nosa mensaxe tendo en conta á persoa que estamos a orientar, adaptándoa ás súas necesidades concretas e proporcionando información de utilidade atendendo ás súas circunstancias particulares.

Durante a atención ás persoas, ben sexa de xeito individual ou grupal, é fundamental o reforzo positivo.

As circunstancias nas que se atopan a maioría das persoas que atendemos son de abondo negativas, atendendo a diversos factores: perda do emprego, perda da solvencia económica, necesidade de reciclaxe profesional (nestes casos a sensación de desorientación coa que se atopa a persoa é moi relevante e provoca sensación de inseguridade), situación de desemprego prolongada, entre outras. 

É primordial, para que a nosa labor de orientación teña éxito, devolver ás persoas a confianza en si mesmas, elevar a súa autoestima, posto que mentres un non crea en si mesmo, non será posible que interiorice a nosa mensaxe, pois sería como se estivesemos a falar de algúen diferente, por non identificarse cos contidos da mensaxe que recibe.

Non debemos esquecer o papel tan relevante que xoga a comunicación non verbal, nestas circunstancias moito máis determinante que o que dicirmos. A nosa linguaxe corporal pode ser clave no éxito da nosa labor, pois debe estar en consonancia o que dicimos co como o dicimos.